.Çanakkale Savaþý üzerine araþtýrmalar yapan yazar Zümrüt Sönmez, erkek kýlýðýnda Çanakkale Savaþý'na katýlan ve büyük yararlýlýklar gösteren kadýnlarýn çarpýcý hikâyelerini bir kitapta anlattý.




Çanakkale’nin kadýn kahramanlarý

Çanakkale Savaþý üzerine araþtýrmalar yapan yazar Zümrüt Sönmez, erkek kýlýðýnda Çanakkale Savaþý'na katýlan ve büyük yararlýlýklar gösteren kadýnlarýn çarpýcý hikâyelerini bir kitapta anlattý.




Kýzýl Toprak Ak Yemeni Savaþýn Kadýnlarý'' adlý ilk kitabýný Yarýmada Yayýnevi'nden çýkaran Yazar Zümrüt Sönmez, Çanakkale Zaferi'nin kazanýlmasýnda kadýnlarýn çok büyük emeði olduðunu söyledi.

Kurtuluþ Savaþý'nýn kadýn kahramanlarý ile ilgili çalýþmalar olduðunu ancak Çanakkale Savaþý'na katýlan kadýnlar hakkýnda daha önce bir araþtýrma yapýlmadýðýný bildiren Sönmez,
-- ''Çanakkale anlatýlýrken kadýnlarýn rolü hep eksik kalýyordu. Yaklaþýk 1 yýl önce baþladýðým araþtýrmalar sonucunda Çanakkale Savaþý'na katýlan kadýnlarla ilgili bir kitap hazýrlamaya karar verdim'' diye konuþtu.

Araþtýrmalarý sýrasýnda Türk kadýnýnýn vatan uðruna neler yapabildiðini örnekleriyle gördüðünü kaydeden Sönmez, þöyle konuþtu:
-- ''Türk kadýný, cephede erkek kýlýðýnda düþmanla savaþtý, cephe gerisinde ise askerlerin mermi ve erzak ihtiyaçlarýný karþýlayarak zaferin kazanýlmasýnda büyük rol oynadý. Osmanlý gazete arþivleri ve Çanakkale ile ilgili muhtelif eserlerdeki araþtýrmalarým sonucunda zaferin kazanýlmasýnda etkili olan kadýnlarýn hikayelerini 'Kýzýl Toprak Ak Yemeni Savaþýn Kadýnlarý' adlý kitabýmda derledim.




Eserimde, vatan söz konusu olduðunda kadýnlarýn neler yapabileceðini örneklerle anlatmaya çalýþtým. Kitabýmýn bu konudaki bir boþluðu dolduracaðýný düþünüyorum.''

Düþman askerleri, keskin niþancý Türk kadýnlarýný anlatýyor

Sönmez'in kitabýnda, Almanya ve Yeni Zelanda arþivlerinde savaþa katýlan askerlerin mektup ve günlüklerinde ''Türk kadýn keskin niþancýlardan'' bahsettiði belirtiliyor.

Avustralyalý piyade er J.D. Davies, savaþ sýrasýnda annesine yazdýðý mektupta keskin niþancý Türk kadýnlarýyla ilgili þunlarý anlatýyor:
-- ''Benim de vurulduðum 18 Mayýs 1915 günü keskin niþancý bir Türk kýzý pusuda çarpýþýyordu. Gizlendiði yerden gün boyunca ateþ etti ve çok sayýda adamýmýzý vurdu. Ancak gün batmadan bir Avustralyalý tarafýndan vurulmasýna gene de üzüldüm. Güzel yapýlý tahminen 19-21 yaþlarýnda genç bir kýzdý. Genç kýzýn bedeninde tam 52 kurþun yarasý vardý. Bu savaþ korkutucu.'' Hastane gemisiyle Ýngiltere'ye götürülen bir Ýngiliz asker ise yanýnda bulunan gazeteciye,
-- ''O, bir Türk kadýn savaþçýsýydý, durmaksýzýn saklandýðý evden ateþ ediyordu, evi boþaltýp teslim olmayý reddediyordu. Sonunda ele geçirdiðimizde yanýnda annesi ve çocuðu da vardý. Yakalanana kadar bir pencereden ýsrarla ve özellikle de subaylarýmýzý hedef alarak ateþ etmiþti. Sanýrým öldürdüðü bazý kurbanlarýný sürgülemiþti de'' dediði kitapta belirtiliyor.




Mücahide Hatice haným

Çanakkale Savaþý'nda cephede savaþan kadýnlardan Mücahide Hatice Haným'ýn, 1926 yýlýnda bir gazeteye verdiði demeçte, Anafartalar 56. Fýrka'da silahýyla mücadele ettiðini belirterek,
-- ''Adým Ahmet'ti. Kadýn olduðumu kimse bilmiyordu. Þarapnel parçalarý ve kurþunlarla 9 yerimden yaralandým. Milli muharebemize de gönüllü katýldým'' dediði kaydediliyor.

Babasýnýn yanýnda ölmeye giden Nezahat onbaþý Çanakkale Savaþý'ndaki 70. Alay'ýn komutaný Albay Hafýz Hamit Bey'in kýzý Nezahat Onbaþý'nýn babasýyla birlikte 3 yýl boyunca bütün savaþlara katýldýðý, 70. Alay'a ise Yunanlýlarýn ''kýzlý alay'' lakabýný taktýklarý belirtiliyor. Kurtuluþ Savaþý sýrasýnda Gediz Cephesi'nde 70. Alay'ýn düþman kuvvetlerinin saldýrýlarýyla zor anlar yaþadýðý, bu sýrada Nezahat Onbaþý'nýn, geri çekilen askerlerin önüne geçerek
-- ''ben babamýn yanýnda ölmeye gidiyorum, siz nereye gidiyorsunuz?'' dediði, bunun üzerine geri dönüp savaþa devam eden askerlerden çoðunun þehit olduðu, böylece düþman askerlerinin Anadolu'ya ilerlemesini geciktirildiði kaydediliyor.



1921 yýlýnda TBMM'de Nezahat Onbaþý'ya Ýstiklal Madalyasý erilmesinin gündeme geldiði, tartýþmalý geçen oturumlarýn ardýndan konunun unutulduðu ifade ediliyor. Nezahat Onbaþý'ya 1986 yýlýnda Dolmabahçe'de düzenlenen törenle þükran plaketi verildiði de kitapta anlatýlýyor