0
0
0
0
Forum Giris Giris Üyeler Ekibimiz Arama
Toplam Forum: 69     ***     Toplam Konu: 30100     ***     Toplam Mesaj: 148193
  
  Beni hatırla
Forum Anasayfa » D İ N / İ S L A M » DİĞER DİNİ KONULAR » Edebiyatta Ve Hayatımızda Besmele.

önceki konu   diğer konu
5 okunmamış mesaj mevcut (Acik)
Gönderen
Mesaj
Muhtazaf su an offline Muhtazaf  
Edebiyatta Ve Hayatımızda Besmele.
Moderator


4254 Mesaj -
Edebiyatta Ve Hayatýmýzda Besmele.
1. Besmele Kavramý ve Önemi
Besmele, kainatý yaratan ve idare eden yüce varlýðýn adýnýn ve en çok kullanýlan doksan dokuz isim içinde baþta söylenen Rahmân ve Rahîm sýfatlarýnýn yer aldýðý bir âyettir. Esirgeyen, baðýþlayan, lütuf, merhamet ve ihsanýný eksiltmeyen anlamýndaki Rahmân ve Rahîm sýfatlarý Ýlâhî rahmet ve koruyuculuðun bütün âlemi kucakladýðýný ifade etmektedir.
Türkçede “besmele çekmek, bismillâh demek” deyimleri Bismillâhirrahmânirrahîm’i okumak demektir. “Euzü besmele” ise “kovulmuþ þeytanýn þerrinden Allâh’a sýðýnýrým” anlamýndaki “Euzü billâhimineþþeytânirracîm” cümlesiyle besmelenin ortak adýdýr (ÝA: 530). Neml suresindeki besmele âyeti (27/30) nazil olduktan sonra son þeklini almýþ, Hz. Muhammed, hayatýnýn sonuna kadar hep bu ibareyi kullanmýþ, besmelenin yazýldýðý ilk satýra da baþka hiçbir þeyin yazýlmamasýný emretmiþtir.
Ýslâmiyet’te gerek dünya gerek ahiretle ilgili olsun her önemli ve meþru iþe Besmele ile baþlamak tavsiye edilmiþtir. Hz. Peygamber’in (Acluni II. 174) “Besmeleyle baþlamayan her iþ bereketsiz ve güdüktür” hadisiyle onun bir çok iþ münasebetiyle besmele çekmesi ve besmele çekmeyi ve yazmayý tavsiye etmesi besmelenin hem inanç, hem ibadet, hem de müslümanlarýn günlük hayatlarýnda önemli bir yer tutmasýna sebep olmuþtur (Gözübüyük, 1977: 31). Ayrýca
her iþe besmele ile baþlamak, uluhiyyet ve ubudiyyet arasýnda sevgiye dayalý bir münasebetin sembolü hâline gelmiþtir. Çünkü besmele, hakikate ulaþmak için bir vesiledir.
Besmelenin baþýndaki “ba” edatý Arapça’da yapýþma, sýðýnma, yardým isteme, bir þeyi araç ve sebep edinme anlamlarýný vermektedir. Dolayýsýyla besmele “Allâh’ýn adýna yapýþarak O’ndan yardým dileyerek, O’na sýðýnarak, O’nu araç kýlarak iþe baþlýyorum” demektir (Öztürk, 1996: 30). Bu bilinçle mümin, her iþin baþýnda besmeleyi okur. Besmele Allâh’ýn insanlara en büyük ihsanýdýr. Çünkü besmelede Allâh adýyla birlikte O’nun acýmak, esirgemek, baðýþlamak, korumak, merhamet etmek anlamlarýna gelen Rahmân ve Rahîm sýfatlarý yer almaktadýr. Ba, isim, Allâh, Rahmân ve Rahîm kelimelerinden oluþan besmeleyi Kuþeyri, Letâif adlý eserindeki “Besmele” tefsirinde her surenin baþýndaki besmeleyi -Tevbe suresinde niçin bulunmadýðýný da dikkate alarak- farklý manalara gelecek þekilde açýklamýþtýr. Kuþeyrî, besmele kelimesini hem yazým ve harf hem kavram hem de manalarý ile tefsir etmiþtir (Akpýnar, 2002: 53). Seyyid Muhammed Nûrü’l-Arabî de Fatiha Suresi Tefsirinde þöyle demektedir. Malum ola ki Besmele-i Þerîf’te üç isim vardýr. Biri ism-i Celâl ki Allâh, ism-i zât. Ýkincisi ism-i kemâldir ki er-Rahmân, ism-i sýfat. Üçüncü, ism-i Cemâl’dir ki er-Rahîm, ism-i ef’âl’dir. Bundan malûm oldu ki, besmele; ism-i zât ve sýfat ve ef’âl’dir. Yani tecelli-i ilâhî, zâtý, sýfatý ve ef’âliyle âlem, vücûda gelip mevcûd oldu. Zât, sýfat ve ef’âl olmayýnca bir þey vücûda gelmez (Kumanlýoðlu, 1995: 130). Kur’an’da 113 kere tekrarlanan bu âyet (114 sûreden Beraat sûresi hariçgöz kırpma, Allâh’ýn merhamet ve baðýþlamayý esas alan bir kudret olduðuna dikkat çekmektedir. Bu görüþ Kur’an’da tanýtýlan insan, evren ve hayat anlayýþýnýn merhamet, hoþgörü ve baðýþlama üzerine oturduðunu da göstermektedir.
Ayrýca hem Fatiha sûresinin ilk âyeti olmasý, hem de “Bütün ilimler besmelenin ‘bâ’sýnda derc olunmuþtur.” fikriyle Hz.Ali’den rivayet edilen “Eðer yazmak isteseydim besmelenin ‘bâ’sý hakkýnda deve yükü kitap yazardým” sözüyle besmelenin ihtiva ettiði kutsal ve mühim mânâ, toplum hayatýnda önemli bir yer tutmasýný saðlamýþtýr (Ramazanoðlu, 1984: 17).

2. Besmele Yazma Geleneði
A. Süsleme Sanatýnda Besmele
Besmele, özellikle süsleme sanatýnda en fazla yazýlan âyetlerin baþýnda gelir. Besmelenin yazýmýna özen gösterilmesiyle ilgili Hz. Enes’ten gelen bir rivayette “Bismillahirrahmanirrahim’i özenerek güzel yazan kiþiyi Allâh affeder.” buyurulmasý ve Hz. Ali’nin “Besmeleyi güzel yazan kiþi affedilmiþtir.” sözü hattatlarýn bu konuda gereken itinayý göstermelerinin baþlýca sebebi olduðu gibi besmelenin çokça yazýlmasýnýn da esas amili olmuþtur (ÝA, 534).
En güzel örneklerini Osmanlý hattatlarý elinde bulan besmele, çeþitli süslü hatlarla Kur’an dýþýnda bazen tek baþýna levha olarak, bazen de hilye levhalarýnýn üst kýsmýna yazýlmýþtýr. Oklu besmele en güzel örneklerden biridir.
Besmeleyle oluþan çeþitli tabir ve deyimler ve “Bismillahirrahmanirrahim”, çeþitli mimarî eserler ve hat sanatýndan baþka, edebiyatta ve folklorda önemli bir malzeme olarak kullanýlmýþtýr.

B.Türk Edebiyatýnda Besmele
1. Eski Türk Edebiyatýnda Besmele
Eski Türk Edebiyatýnda, her eserin besmeleyle baþlamasý kaidesine uyulduktan baþka, çeþitli tür ve beyitlerde; halk edebiyatýnda türkü, ninni, destan gibi eserlerde; az olmakla birlikte yeni Türk edebiyatýnda; çeþme alýnlýklarý, mezar taþlarý, dükkanlardaki levhalar gibi folklor ürünlerinde çokça kullanýlmýþtýr (Duran, 2003).
Türk Edebiyatýnda besmele daha çok mýsra ve beyitlerde telmih ve iktibas yoluyla kullanýlmýþtýr. Her eserin besmeleyle baþlamasý kaidesine hemen hemen bütün edebî eserlerde uyulmuþtur. Eski Türk Edebiyatýnda divan mukaddimeleri, tevhid, münacaat ve naatlardan önce besmeleyle baþlamaktadýr.

Gül-i gül-zâr-ý kelâm-ý kadîm
Bismillâhirrahmânirrahîm (Kasidenin baþýnda yer almaktadýr.)
Eyledim yâ Rab senin hamdinle buna ibtidâ
Bilmeyince tâ senâný kimse bulmaz çün bekâ
(Çelikoðlu, 1985: 113)

Sûretünün safhasýnda gör ne yazmýþ ol Kadîm
Ohýdum ol hattý Bismilâhirrahmânirrahîm
……..
Merhamet kýl sen Nesîmî’ye eyâ bedr-i Münîr
Ger hatâ kýldum ise estaðfirullahelazîm
(Kürkçüoðlu, 1985: XXVL)

Eyledim yâ Rab senin hamdinle buna ibtidâ
Bilmeyince tâ senâný kimse bulmaz çün bekâ
(Þahver, 1969: 113)

Zikr-i Bismillahirrahmanirrahim
Aþikâre gizliye Sensin alîm

……
Son nefesde sakla imâným benim
Bulmaya yol ana þeytanirracîm
…..
Rûz-i mahþerde Muhibbî bendeni
Irma aný rahmetinden yâ Rahîm
Muhibbî (Kanunî Sultan Süleyman 1494-1566) (Ak, 1987: 41)
Her eserin besmeleyle baþlamasý geleneðinin yaný sýra aþaðýdaki örnekler de görüldüðü gibi sevgilinin güzelliðine yine ayný sebeple telmihen kullanýlmýþtýr.
Hat yazýlsa tan mýdur yâkût-ý la’l-i yârda
Besmele yazarlar evvel mahzenü’l-esrârda
(Kýlýç, 1998: 214)
Mushâf-ý hüsnünde ebrû medd-i Bismillâh’dýr
Vâkýf-ý sýrr-ý cemâlin ‘ârif-i billâhdýr
(Çelebioðlu, 1998: 93-97)
“Güzellik kitabýnda veya yüz mushafýnda kaþ, besmeledeki Cenâb-ý Hakk’ýn Rahmân sýfatýnýn imlasýndaki med gibidir.” manasýnadýr.

2. Yenileþme Devri Türk Edebiyatýnda Besmele
Yenileþme Devri Türk Edebiyatýnda, genel özellik olarak gelenekten kopma söz konusu olduðu için þairlerin çoðu divan tertip etmeyerek, çeþitli þiirlerinin toplandýðý þiir kitaplarý neþretmiþlerdir. Dolayýsýyla yazmaya besmeleyle baþlama geleneði de yok olmuþtur. Buna raðmen çeþitli sebeplerle kaleme alýnan þiir kitaplarýnda besmele kelimesine oldukça çok yer verilmiþtir.
Arif Nihat Asya’nýn Süleymaniye þiirinde;
Gün batýp doðdukça dünya durdukça
Üzerinde kalacaktýr baþlarýn
Öpülüp alnýndan besmelelerle
Yerlerine konmuþ kilit taþlarýn
(Asya, 1990: 25) þeklinde besmele geçmektedir.
Besmele münacaat tarzýnda yazýlmýþ eserlerde de sýk sýk karþýmýza çýkmaktadýr.

Yakarýþ
ey hiç yoktan varlýðýmý bir balçýktan var edenim
nimetine þükürlerle binlerce kez hamd ederim.
ey baþýma bir taç gibi Muhammed’i yar edenim
huzurunda günahýmdan utanýrým ar ederim
evvel Allâh âhir Allâh bismillâh
kimsenin önünde eðilmez baþým senden baþka
yar olmaz kimse bize senden baþka
ey dünün ve bu vaktin sahibi
ey sahibi bir hesap gününün
bir tek sana eðilir secde ederiz
kulluklar bilmeyiz baþkaca
bâtýn Allâh, zâhir Allâh
bismillâh
sabit kadem kýl bizi müstakim yolda
kaybolmamýþ insanlar grubunda
bir olsun eylemimiz sözümüz
dostlarla arkadaþlarla
bir olsun yüreðimiz gönlümüz
maðfiret eyle baðýþla bizi
sensin bizim tek sahibimiz
ey merhameti bol
ikramý sonsuz

þaný yüce Rabbimiz
Rahîm Allâh, Rahmân Allâh bismillâh
(Kurnaz, 1992: 96).
3. Türk Halk Edebiyatýnda Besmele
Türk Halk Edebiyatýnda da besmelenin iktibas edildiði pek çok örneði görmek mümkündür. Aþýk Edebiyatýnda tevhid tarzý eserlerde, aþýk tarzý destan ve þiirlerde karþýmýza sýkça çýkmaktadýr.
Bayburtlu Zihni’den:

Tevhid
Müstecâb eyle duamý yâ Rahîm
Sýrr-ý Bismillâhi’r-rahmâni’r-rahîm
Hamd-ý sade’le hamdülillâhi’il-mu’in
Sad hezar þükr-i Rabbü’l-âlemîm
Sen ki Rahmân-ý Rahîmsin yâ Ýlâh
Yevm-i dinin mâliki bî- iþtibâh
(Sakaoðlu, 1988: 138).
Seyranî kuluna rahmeyle Rahîm
Bin bir ismin dilde hatmoldu Rahîm
Çaðýrýnca seni yâ Gafuru’r-rahîm
Kerem eyle medet yaremiz anda
(Yüksel, 1987: 31).
Bayburtlu Celâlî’den:
Birisafi “sad” Ýmlâsý
Biri besmele’nin “bâ”sý
Biri “elif-lâm”ýn “râ”sý
Gamz-ý müjganým merhaba
……
Habâsetler gibi pistir her iþi
Kör olsun gözleri dökülsün diþi
Besmelede seksen sekiz yanlýþý
Gidip fetvaneye mânâ beðenmez
………
Arifler dilinde harf-i Bismillâh
Seng-i hâre deðse gül-anber eyler
Her kime yetiþse “nârun minallâh”
“Lentebur” sýrrýna ol mahzar eyler
……..
Öyle bir Leylâ’ya Mecnûn’um billâh
Ýsminde okunur harf-i Bismillâh
Tutuþtu her yaným hasbeten li’llâh
Mevlâ’yý zikr eden kul kýnanýr mý
……….
Yemek Destaný
Bismillâh okundu ince taâma
Zaðbal kuru kaymak durdu selâma
Baklava bal börek koz içi helva
Döktük orta yere harmân eyledik
(Kurnaz, Tatçý, 2000: 177, 203, 139, 172, 251).

Gönderen: 29.04.2010 - 22:17
Bu Mesaji Bildir   Muhtazaf üyenin diger mesajlarini ara Muhtazaf üyenin Profiline bak Muhtazaf üyeye özel mesaj gönder Muhtazaf üyeyi arkadas listeme ekle Yukari
Pozisyon - İmzalar göster
önceki konu   diğer konu

Mesajlar Gönderen Tarih
 Edebiyatta Ve Hayatımızda Besmele.
Muhtazaf 29.04.2010 - 22:17
 Edebiyatta Ve Hayatımızda Besmele.
Muhtazaf 29.04.2010 - 22:18
 Edebiyatta Ve Hayatımızda Besmele.
Muhtazaf 29.04.2010 - 22:20
 Edebiyatta Ve Hayatımızda Besmele.
Muhtazaf 29.04.2010 - 22:22
 Edebiyatta Ve Hayatımızda Besmele.
Muhtazaf 29.04.2010 - 22:26

Lütfen Seçiniz:  
Şu an Yok üye ve 1886 Misafir online. En son üyemiz: Didem_
16977 üye ile 13.07.2024 - 11:50 tarihinde en fazla ziyaretçi online oldu.

[Admin | Moderator | Kıdemli Üye | Üye]
Dogum Gününüzü Tebrik Ederiz    Doğum gününüzü tebrik eder, sıhhat ve afiyet dolu ömür dileriz:
mervenur (39), rabianur ihl (35), muhammed ümmeti (38), delikan63 (39), 2900 (70), Furkan_68_Cetin (32), manitu_76 (48), hamido 33 (53), mudure (50), elektroman (52), murbe (44), KARAHÝSA.. (31), alp.eren.bilge (34), bluesaint (50), merwe (34), reca (42), metkaya (49), MeDiNeLi** (41), algin (34), hüzün_r (38), s.faruk (49), tolgacan (56), sahalo (43), mustafa timur k.. (52), galatasaray (32), tolgaexp (52)
Son 24 saatin aktif konuları - Top Üyeler
0

Copyright © ((( RAVDA.net )))  *  İrtibat   *   RAVDA Reklam Servisi   *   Tüm hakları saklıdır, izinsiz alıntı yapılamaz.
Sitemizde yayınlanan imzalı yazıların içeriğinden yazarları, forum ve yorumlardan ekleyen şahıslar sorumlu olup, kesinlikle sitemiz sorumlu değildir.
© by ((( RAVDA.net )))

Sayfa 0.66566 saniyede açıldı   

Reklamlardan
RAVDA sitesi
hiçbir şekilde
sorumlu değildir.